Gericht vissen op voorn

Er is waarschijnlijk geen visser in Nederland of België te vinden die nog nooit een voorn gezien of gevangen heeft. Het is onze meest voorkomende zoetwatervis en daardoor erg belangrijk voor ons sportvissers. Voorns passen perfect in ons viswater want het is een sterke vis die zich prima thuis voelt in onze vijvers, meren en rivieren. Vrijwel elke beginnende visser zal als eerste met de voorn kennismaken. Het is een algemeen voorkomende soort die op veel verschillende manieren te vangen is. Wanneer je voor het eerst naar het water gaat met een vaste hengel en wat brood of maden, dan zal een voorn waarschijnlijk je eerste vangst zijn. Misschien dat sommige karpervissers en roofvissers de voorn daarom zien als een vis voor beginners en ouden van dagen, maar die reputatie verdient de voorn niet. Voorns zijn erg sterke vissen die veel sport geven wanneer je ze vangt aan het juiste materiaal!

Ruisvoorn of blankvoorn?

Eigenlijk moeten we niet spreken over dè voorn, want er zijn meerdere soorten die vaak erg op elkaar lijken. De voornsoorten die we in ons land aantreffen zijn de bittervoorn, de serpeling, de kopvoorn, de winde, de blankvoorn en de ruisvoorn, ook wel rietvoorn genoemd. Vooral de laatste twee, de blankvoorn en de rietvoorn, zijn erg algemeen en daarom geliefd bij een grote groep witvissers. De blankvoorn en de rietvoorn lijken in veel opzichten op elkaar. De vorm van het lichaam is vrijwel gelijk, en allebei bereiken ze een lengte van ongeveer 50cm bij een gewicht tot 2.5kg. Voorns kunnen redelijk oud worden. Aan de hand van de jaarringen op de schubben zijn leeftijden van 15 jaar bewezen. Hoe groot een vis is wanneer hij die leeftijd bereikt, is sterk afhankelijk van de kwaliteit van het water en van het aanwezige voedselaanbod.

Veel vissers maken geen verschil tussen blank- en rietvoorns en scharen ze allebei onder de naam “voorn”, maar toch zijn er wel degelijk verschillen. De belangrijkste 3 kenmerken waarin beide soorten verschillen zijn de plek en vorm van de rugvin, de kleur van het oog en de stand van de bek. Ruisvoorns hebben een oranje vlek in de iris van het oog maar bij blankvoorns is het oog egaal geelachtig. Bij de ruisvoorn is de rugvin verder naar achteren geplaatst dan bij de blankvoorn, de rugvin begint bij blankvoorns ongeveer in het midden van de vis, bij rietvoorns is de rugvin iets kleiner en begint hij wat dichter bij het staartdeel. De kleur van de vinnen kan ook het precieze soort verraden. Bij ruisvoorns kunnen deze knalrood zijn terwijl ze bij blankvoorns vaak minder fel gekleurd zijn. Deze kleur kan per watertype echter enorm verschillen, vandaar dat de kleur van de vinnen niet altijd een goed herkenningspunt is. Een ander verschil tussen beide voornsoorten is de stand van de bek. De bek van de ruisvoorn is bovenstandig, van de blankvoorn eindstandig. Dit wil zeggen dat de bek van de ruisvoorn iets naar boven wijst, die van een blankvoorn wijst recht naar voren. Qua gedrag en leefomgeving lijken beide soorten erg op elkaar, vandaar dat ik ze nu zal verzamelen onder de bekende naam “voorn”.

Verspreiding van de voorn

Voorns zijn gemakkelijke vissen die geen hoge eisen stellen aan de leefomgeving. Ze komen in heel Europa voor en in allerlei verschillende watertypes. Van de kleinste vijver tot de breedste rivier, van het diepste meer tot het smalste stroompje; de voorn voelt zich er prima thuis. Zelfs met het hogere zoutgehalte van brakwater hebben voorns geen enkele moeite. Voorns zijn dus sterke vissen die zich gemakkelijk aanpassen aan verschillende watertypes. Toch heeft de voorn wel een voorkeur, de grootste en gezondste populaties vinden we in helder water met een behoorlijke plantengroei.

Voorns houden van helder water omdat ze gemakkelijk voedsel vinden en omdat ze roofvissen kunnen opmerken voordat ze zelf gegeten worden. De voornstand is door deze voorkeur achteruit gegaan in ons land, want jarenlang is ons viswater steeds minder helder geworden. Door geloosde fosfaten is ons water erg voedselrijk geworden waardoor de brasemstand flink is toegenomen Brasems azen graag in de zachte modderbodem waarbij ze veel zand verplaatsen en het water minder helder maken. Gelukkig zijn we de laatste jaren weer op de goede weg. De milieueisen zijn strenger geworden en de brasemstand wordt beter gereguleerd. Langzaam zijn we weer op weg naar ons oorspronkelijke Nederlandse viswater, oftewel helder water met gevarieerde begroeiing.

Paaiperiode

Voorns zijn relatief langzame groeiers. Pas na 3 of 4 jaar zijn ze paairijp en hebben ze een lengte bereikt van ongeveer 15 cm. De paaitijd van voorns begint in april of mei wanneer de watertemperatuur 12 °C bereikt. Het mannetje is in de paaiperiode herkenbaar door de paaiuitslag. Het vrouwtje is vaak herkenbaar aan de dikke, sterk opgezwollen buik. Het vrouwtje zoekt een ondiep en plantenrijk deel van het water en zet daar tienduizenden eitjes af. Deze eitjes komen in strengen, welke blijven kleven aan de planten en stenen. Wanneer de eitjes zijn afgezet door het vrouwtje worden ze bevrucht door het hom van het mannetje. Na de bevruchting duurt het nog ongeveer 5 tot 10 dagen voordat de eitjes uitkomen, dit is erg afhankelijk van de watertemperatuur. De jonge larfjes blijven nog enkele dagen teren op het voedsel uit de eigen dooierzak, daarna zijn ze voldoende ontwikkeld om zelf voedsel te vinden. Vanaf een lengte van 3cm beginnen de schubben zich te ontwikkelen en veranderd de jonge voorn in de vis die we vrijwel allemaal herkennen.

Voorn Vistechnieken

Voorns zijn dus algemeen verspreid en gemakkelijke eters. Dit maakt veel vistechnieken geschikt wanneer we het op de voorn gemunt hebben. De bekendste manieren zijn het vissen met de vaste hengel en het vissen met een voerkorf, maar ook aan de oppervlakte zijn ze goed te vangen. Naast de vaste hengel en de feederhengel kunnen we ook kiezen voor een matchhengel, een bolognesehengel , een ultralichte spinhengel of een vliegenhengel, de mogelijkheden zijn erg breed.

Eten en gegeten worden

Voorns zijn sociale vissen die graag in een grote school leven. De bescherming van een school is erg belangrijk omdat voorns een belangrijk onderdeel van de voedselketen vormen. Beschutting en bescherming zijn belangrijk voor de voorns omdat ze veel vijanden hebben. Jonge voorns moeten niet alleen uitkijken voor roofvissen, maar ook voor allerlei waterinsecten zoals libellen en waterkevers en allerlei vogelsoorten soorten, zoals de reiger, de fuut en de aalscholver. Jonge vis blijft daarom graag in de oeverzone tussen de beplanting, daar is de overlevingskans het grootste. Jonge voorns blijven dus graag in de ondiepe oeverdelen op plaatsen met veel beschutting. Oudere voorns zoeken graag overdag het open water op. In de diepere waterlagen vinden ze daar rust en bescherming.

Voorns zijn vooral actief tijdens de ochtend en in de avond. Ze foerageren dan graag in de bovenste waterlagen waar ze insecten van het wateroppervlak af snoepen. Voorns vinden we in elke waterlaag, ze zoeken graag voedsel op de bodem maar pikken ook graag insecten vanaf het wateroppervlak. Ze laten zich leiden door het voedselaanbod, waardoor ze in de zomer vaak hoog in het water jagen terwijl ze in de winter vaak dichter bij de bodem te vinden zijn. De voorn is geen moeilijke eter want hij heeft een uitgebreide menukaart met zowel plantaardig als dierlijk voedsel. Watervlooien, insecten en insectenlarven worden graag gegeten, net als slakken, mosseltjes en kreeftachtigen. Grote voorn heeft ook geen moeite met kleine visjes. Dit verklaard waarom er wel eens grote voorns worden gevangen aan klein kunstaas zoals kleine spinners.

De beste stekken voor voorn vissen

Voorns eten dus graag klein dierlijk voedsel. Stekken waar het tiert van het onderwaterleven hebben daarom altijd een streepje voor. Goede stekken zijn bijvoorbeeld ondiepe oeverzones met een zachte bodem, helemaal wanneer deze oevers ook nog eens flink worden beschenen door de zon. Veel insecten gebruiken deze oeverzones voor de voortplanting, vooral muggen maken gebruik van de zachte modderbodem. Sommige soorten muggenlarven leven vlak onder het wateroppervlak, sommigen leven in de zachte modderbodem, beide vormen een belangrijk deel van de voedselketen. Vissers kennen vooral de rode muggenlarve, ook wel vers-de vase genoemd. Deze soort leeft op de bodem en is op veel plekken massaal aanwezig in de warmere maanden. Voorns zijn er dol op, daarom is vers-de-vase populair als aas en als toevoeging aan het lokvoer. Omdat het bewaren van levend aas vaak niet zo makkelijk is, zijn er diverse soorten imitatie aas op de markt gebracht die ook voor uitstekende resultaten zorgen zoals de Berkley Powerbait Micro Blood Worm en de Berkley Powerbait Micro Maggots. Deze zien er niet alleen erg realistisch uit, maar zijn ook voorzien van een speciale geur die vis aantrekt.

Goede voornstekken geven de voorn dus wat hij zoekt; voedsel en bescherming. Stekken waar hij dit vindt zijn bijvoorbeeld lelievelden en rietkragen, maar ook bij steigers of andere verzonken obstakels. Voorns hebben een voorkeur voor plekken die in de luwte liggen en voor plekken waar het niet of nauwelijks stroomt. Op die plekken kost het zwemmen hem weinig energie en vindt hij voldoende voedsel omdat ook insecten een voorkeur hebben voor deze delen van het water.

Wintervoorn

Voorns zijn erg gevoelig voor temperatuurverschillen. Vooral in de koudere perioden kan een verschil van enkele graden er voor zorgen dat voorns zich in grote scholen verzamelen. Vooral in de grote meren en rivieren zien we dat grote scholen voorns zich verzamelen zich in de havens en in de diepe zandgaten waar het niet stroomt. De temperatuur van het water is daar iets hoger en door het gebrek aan stroming is het energieverbruik daar minimaal. Elk jaar trekken vele winterharde vissers dan ook graag naar de havens aan de IJssel of aan de havens van 1 van onze andere rivieren, voor de havens van Kampen en Elburg hebben onder fanatieke voornvissers een bijna legendarische faam. De vissen liggen daar in de wintermaanden zo dicht bij elkaar dat de vangsten enorm kunnen zijn. Volle leefnetten zijn daar meestal geen visserslatijn! De temperatuur maakt het vissen in de winter niet aangenamer, maar het schijnt dat de vangsten zo goed zijn dat het de kou trotseren meer dan de moeite waard maken!

Voorn Aas

Voorns hebben een brede smaak, we hebben dus een ruime keuze wanneer we het over aas hebben. Iedereen kent de made en de pier, maar ook andere insecten en sommige zaden en granen kunnen succesvol zijn. Rode muggenlarven zijn erg geliefd bij ervaren voornvissers. Voorns zijn er gek op en de kleine larven vormen in combinatie met een kleine haak een subtiele combinatie die vooral effectief is in de koudere perioden of wanneer de voorn erg voorzichtig lijkt te zijn. Hennepzaden zijn ook erg geliefd bij voornvissers. Voorns lijken geen genoeg te krijgen van het witte puntje dat uit een net ontkiemend hennepzaadjes steekt. Wanneer je graag grotere voorns vangt dan kun kiezen voor zachte maiskorrels uit blik of voor een mestpiertje of regenworm. De laatste jaren zijn er erg veel nieuwe aassoorten op de markt gekomen die worden gewaardeerd door de voorn, vooral de pellets en mini boilies hebben al veel grote voorns opgeleverd.

Voorn vissen met maden

De made (larve van de paardenvlieg) en de kleinere pinkie (larve van de huisvlieg) zijn verkrijgbaar in vrijwel elke hengelsportzaak en zijn het populairste aas onder voornvissers. Belangrijk bij het vissen met deze maden is de manier waarop we deze aan de haak rijgen. Wanneer je de made lichtjes in het dikkere uiteinde prikt zal hij levendig blijven, en daardoor snel de aandacht op zich vestigen. Kies een haakmaat 14, 16 of 18 en plaats de made in de haakbocht. De kans op inhaking is dan het grootste en je kunt direct reageren bij een aanbeet. Maden zijn een topaas voor voorns, zelfs kleinere voorntjes storten zich al graag op een kriebelende made. Om succesvol met maden te vissen zijn twee dingen erg belangrijk, namelijk de temperatuur en de geur. Bij lage temperaturen worden maden inactief, ze bewegen nauwelijks meer en vallen daardoor eenmaal onder water minder goed op. Wanneer je je maden redelijk warm kunt houden heb je dus goed bewegend en daardoor opvallend aas.



De geur van maden kan erg belangrijk zijn en het verschil maken tussen vangen en niet vangen. Maden scheiden ammoniak uit wanneer ze bewaard worden. Dit is een heel sterke, niet prettige lucht die je misschien wel eens geroken hebt toen je een madendoos opende na enige tijd. Deze lucht is niet alleen voor mensen onprettig, voorns houden er ook niet van. Gelukkig zijn er eenvoudige oplossingen om de maden van deze geur af te helpen. In de handel zijn er speciale madenmixen verkrijgbaar waar we de maden doorheen kunnen laten kruipen. Deze mix neemt het vocht op, en daarmee meteen de vieze luchtjes. Nadat we de maden even door deze mix hebben laten kruipen zijn ze droog en schoon en klaar om gezeefd te worden. Laat je maden kruipen over de aas zeef en alle dode maden, velletjes en ander vuil zullen op de zeef achterblijven, waardoor je perfecte, niet-stinkende maden overhoudt. Pinkies zijn de larven van de huisvlieg en zijn een stuk kleiner dan de bekendste made. Pinkies zijn een populair aas wanneer er wordt gevist op kleine voorn, maar nog populairder zijn ze als toevoeging aan het voer. Gemengd door het voer zorgen pinkies ervoor dat de voerbal sneller uit elkaar valt en door het geringe formaat van een pinkie is het risico dat we de vis verzadigen veel kleiner.

Voorn voer

Belangrijk bij het maken van een goed voornvoertje zijn de samenstelling en structuur. Voorns leven in alle waterlagen, waardoor we een voer zoeken dat ook in alle waterlagen actief is. Het voer moet in hele kleine voerdeeltjes uiteenvallen die klein en licht genoeg zijn om door het water te zweven. Aardappelvlokken, venkel of gemalen hennepzaad zijn lichte ingrediënten die daarom vaak aan een voornvoertje worden toegevoegd. Kleine voerdeeltjes zijn ook belangrijk omdat grotere voerdeeltjes de voorn snel kunnen verzadigen. Voorns hebben geen maag, het voedsel legt een snelle weg af door het darmstelsel waardoor ze snel verzadigd zijn en pauzes moeten inlassen tussen maaltijden. Kleinere deeltjes verzadigen minder snel en verspreiden zich bovendien sneller door de waterlagen waardoor de kans dat ze door de voorn worden opgepikt groeit. De kleur van het voornvoer kan erg belangrijk zijn. Voorns hebben vele vijanden, ze voelen zich niet op hun gemak wanneer ze merken dat ze opvallen en dus kwetsbaar zijn. Voorns merken het wanneer ze opvallen, zoals bijvoorbeeld wanneer ze duidelijk zichtbaar zijn boven een lichtgekleurde voerplek, ze zullen schuwer zijn en minder snel overgaan tot azen. Kies dus een donkere kleur voer, zeker wanneer je vist in ondiep of helder water. Je kunt je voer zelf gaan maken, maar er zijn ook kant-en-klare voeders die vaak perfect uitgebalanceerd zijn en daardoor voor erg goede resultaten zorgen.

Geur

Voorns zijn erg goed in staat om voedsel te ruiken, zelfs kleine geurdeeltjes merken ze snel op. Als visser kunnen we hiervan gebruik maken door het gebruik van geurstoffen, bekende traditionele “voorngeurtjes” zijn bijvoorbeeld hennepolie, venkel en lever, maar ook zoete geuren doen het erg goed, vooral in de warmere periode. Geurstoffen zijn verkrijgbaar in poedervorm en als vloeistof. De poedervorm is eenvoudig te doseren en te mengen met het lokvoer, de vloeibare vorm voegen we toe aan het water waarmee we het lokvoer aanmaken. Vloeibare geurstoffen kunnen we ook gebruiken om ons aas even in te dippen om het extra aantrekkingskracht te geven.

Hopelijk hebben we je nu enthousiast gemaakt over ons onze meest normale, maar toch heel bijzondere vissoort. Voornvissen hoeft helemaal niet moeilijk te zijn en is erg ontspannend. Het zijn sterke vissen die serieuze sport geven aan het juiste materiaal. We hebben de voorn nu aan je voorgesteld en het uitgebreid gehad over zijn sterke en zwakke punten. Wanneer je hier gebruik van leert te maken dan staat niets een succesvolle dag voornvissen in de weg!

We wensen je veel plezier & een goede vangsten!

Lees ook:

Met dit haakaas kun je goedkoop vissen

Volg ons ook op